مجله حقوقی دلتا

اگر خریداران در معامله‌ای که انجام می‌شود دو نفر هستند و چکی که پرداخت می‌شود متعلق به یکی از خریداران است، لازم است خریدار دیگر هم پشت برگه چک را به عنوان ضامن امضا کند و در قرارداد نیز میزان بدهی او مشخص شود.

چک از جمله اسنادی است که امروزه در معاملات از جمله خرید و فروش ملک رواج بسیاری دارد. در اغلب معاملات مسکن حداقل یک برگ چک بین طرف‌های معامله رد و بدل می‌شود. در برخی موارد در معاملات مسکن چک به عنوان مبلغ معامله مورد استفاده قرار می‌گیرد و در اغلب موارد نیز تحت عنوان چک بیعانه، چک ضمانت تنظیم سند و … بین طرفین قرارداد استفاده می‌شود. در این نوشتار به بررسی نحوه صدور چک در معاملات مسکن پرداخته شده است. در ادامه با مجله حقوقی مجله دلتا همراه باشید.

تعریف چک
چک برگه‌ای معتبر و قانونی است که به دارنده چک مهلت بیشتری برای پرداخت مبلغ خریدی که انجام داده می‌دهد. قانون تجارت چک را این گونه تعریف کرده: چک نوشته‌ای است که به موجب آن صادر کننده وجوهی را که نزد بانک دارد، به صورت کلی یا جزیی می‌گیرد یا به دیگری واگذار می‌کند.

نکات مهم صدور یا دریافت چک در معاملات مسکن:
۱. در زمان صدور چک سعی متن چک با دست خط و قلم صادرکننده چک نوشته شود. همچنین برای دریافت چک اشخاص دیگر نیز این مورد باید رعایت شود، به این صورت که تمام متن چک توسط صاحب حساب آن نوشته شود تا ادعای جعل در آن وجود نداشته باشد.

۲. ابتدا متن چک نوشته و بعد امضاء شود و از ثبت امضا و تاریخ، بدون تکمیل متن چک خودداری گردد.

۳. از امضاهای ساده که به راحتی جعل می‌شوند تا حد ممکن استفاده نشود و در زیر امضا نام و نام خانوادگی صادرکننده ذکر شود.

۴. در قسمت “در وجه “که روی چک درج شده است اسم شخص دریافت کننده ذکر و از عبارت حامل استفاده نشود.

۵. به منظور جلوگیری از امکان انتقال چک توسط دارنده به دیگران علاوه برخط زدن حواله کرد یا آورنده، در متن چک عبارت غیر قابل انتقال از طریق پشت نویسی (ظهر نویسی) نیز قید شود. در این صورت دارنده نمی‌تواند چک را به دیگری تسلیم کند.

۶. برای حفظ حقوق فروشنده لازم است کلیه ارقام و عبارات متن چک با خط صادر کننده و امضا آن در جلوی دید وی درج شود.

۷. تاریخ چک با عدد و حروف توسط صادر کننده درج گردد.

۸. با توجه به اینکه یکی از شرایط قانونی لازم چک داشتن تاریخ صدور است، بنابراین توصیه می‌شود چکی که تاریخ در آن قید نشده تحویل گرفته نشود.

۹. اگر خریداران در معامله‌ای که انجام می‌شود دو نفر هستند و چکی که پرداخت می‌شود متعلق به یکی از خریداران است، لازم است خریدار دیگر هم پشت برگه چک را به عنوان ضامن امضا کند و در قرارداد نیز میزان بدهی او مشخص شود.

۱۰. اگر صادرکننده چک زودتر از موعد سررسید چک، به حساب دارنده‌ پول واریز کرده و یا از هر طریق مانند کارت به کارت وجه را به وی انتقال داده و درخواست برگرداندن لاشه چک را داشته باشد، در این صورت دارنده باید قبل از برگرداندن چک به او، ابتدا بررسی کند که پول از حساب چه کسی به حساب وی منتقل شده است. زیرا ممکن است پول را شخص دیگری به حساب واریز کرده و شما به تصور این که وجه معامله را دریافت کرده‌اید، اصل چک را به صاحب آن عودت دهید.

املاک بازداشتی املاکی هستند که خرید و فروش آن‌ها به واسطه دستور مقامات قضایی امکانپذیر نیست. بازداشت ملک به دو صورت دائم و موقت صورت می‌گیرد.

ملک بازداشتی از جمله املاکی است که با دستور مقامات قضایی امکان معامله آن‌ها به صورت موقت یا دائمی وجود ندارد؛ اما گاهی افراد اقدام به فروش این املاک می‌کنند. در مجله دلتا به این سؤالات پاسخ داده شده است. در ادامه با مجله حقوقی دلتا همراه باشید.

•بازداشت ملک چیست؟
•بازداشت دائم ملک
•بازداشت موقت ملک
•معامله ملک بازداشتی چه حکمی دارد؟
•الزام به تنظیم سند رسمی ملک بازداشتی

بازداشت ملک چیست ؟
املاک بازداشتی املاکی هستند که خرید و فروش آن‌ها به واسطه دستور مقامات قضایی امکانپذیر نیست. مشخصات املاک بازداشتی در دفتر مخصوصی در اداره ثبت قید می‌گردد و زمانی که استعلام ثبتی توسط دفترخانه صورت بگیرد، بازداشت بودن آن مشخص می‌شود. به همین دلیل همواره توصیه شده است افراد قبل از عقد قرارداد ، به یک دفترخانه اسناد رسمی در آن محل مراجعه و تقاضای استعلام کنند تا در صورت نبودن مانع قانونی، اقدام به معامله ملک کنند. بازداشت ملک به دو صورت دائم و موقت صورت می‌گیرد.

بازداشت دائم ملک
این دسته از املاک معمولاً به نفع دولت مصادره می­‌شوند و بعد از مراحل قانونی جزء اموال دولتی محسوب شده و ممکن است بعد از رفع بازداشت به صورت مزایده به فروش برسند؛ اما هر نوع معامله اعم از خرید یا فروش قبل از تعیین تکلیف آن‌ها غیر قانونی و باطل است. به طور مثال املاکی که محل تولید مشروبات الکلی بوده یا ملکی که از طریق پولشویی خریداری شده باشد از جمله موارد بازداشت دائم ملک هستند.

بازداشت موقت ملک
دسته دیگری از املاک بازداشتی به دستور مقامات قضایی به صورت موقت تا زمان صدور حکم نهایی بازداشت می‌­شوند؛ برای مثال املاکی که بابت ضمانت و کفالت از سوی مالک به مرجع قضایی معرفی می‌شود تا دادگاه به طور موقت شخصی را آزاد کند. همچنین زمانی که طلبکار از بدهکار چک دارد و آن را برگشت زده، برای اطمینان از دریافت طلب خود، می‌تواند قبل یا همزمان با طرح دعوا ملک او را بازداشت کند که به این امر تامین خواسته می‌گویند. اگر بدهکار بدهی خود را بپردازد، با دستور قاضی ملک آزاد می­‌شود.

مطلب پیشنهادی : برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد معامله املاک، مطلب “ضرورت های انجام یک معامله ملکی” را مطالعه کنید.

فروش ملک بازداشتی چه حکمی دارد ؟
خرید و فروش املاک بازداشتی ممنوع و باطل است. به این معنا که فروشنده حق انتقال آن را ندارد و خریدار، مالک ملک نمی‌شود. بنابراین اگر معامله‌ای صورت بگیرد، آن معامله باطل است. از طرفی دیگر اگر خرید و فروش این‌گونه املاک آگاهانه صورت بگیرد، جرم محسوب می‌شود.

الزام به تنظیم سند رسمی ملک بازداشتی
یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که هنگام خرید ملک، خریداران با آن مواجه می‌شوند این است که فروشندگان از حضور در دفترخانه و تنظیم سند رسمی انتقال ملک خودداری می‌کنند. این در حالی است که معمولا فروشنده مقدار زیادی از قیمت ملک را دریافت کرده است و به دلایل مختلف از جمله ادعای بالا رفتن ارزش ملک یا عدم توانایی بر پرداخت بدهی بانک در مواردی که ملک در رهن بانک قرار دارد، از انجام تعهد خود امتناع می‌کند. بنابراین زمانی که خریدار و فروشنده قصد دارند معامله‌ای را انجام دهند اما هنوز مقدمات لازم را فراهم نکرده‌اند، باید قراردادی منعقد کرده و در آن دو طرف متعهد شوند که معامله را با شرایط معین و ظرف مهلت مشخص انجام دهند. در واقع خریدار قبل از انجام دادن معامله باید مطمئن شود که ملک مورد معامله، در رهن یا بازداشت نیست. در هر حال هرگاه مالک حاضر به امضای سند انتقال به نام خریدار نشود، نماینده دادگاه سند انتقال را در دفتر اسناد رسمی به نام خریدار امضا می‌کند. شایان ذکر است که قبل از انجام دادن هر گونه معامله‌ای لازم است افراد اطمینان کسب کنند که ملک بازداشتی نیست.

مطلب پیشنهادی : برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد معامله املاک در رهن بانک، نوشتار ملک در رهن بانک را چطور معامله کنیم؟ مطالعه شود.

طلاق یکی از مهم‌ترین آسیب‌های اجتماعی به حساب می‌آید که صدمات جبران ناپذیری را نه فقط برای زن و مرد و فرزندان، بلکه بر جامعه وارد می‌کند. در ادامه معایب و مضرات طلاق توافقی ذکر شده است.

طلاق توافقی به نوعی از طلاق گفته می‌شود که با رضایت و توافق زن و مرد انجام می‌گیرد. می‌توان گفت توافقات اولیه زوج‌ها مراحل طلاق را آسان‌تر خواهد کرد ولی این طلاق نیز معایبی دارد. در مجله دلتا به بررسی مزایا و مضرات طلاق توافقی از دیدگاه قانون پرداخته شده است. پس در ادامه با مجله حقوقی دلتا همراه باشید.

طلاق توافقی
در این طلاق زن و مرد قبل از اینکه اقدام به شکایت و درخواست طلاق در دادگاه کنند، درباره کلیه مسائل همانند مهریه ، حضانت و ملاقات فرزند، نفقه و هر مسأله دیگری که به هر دو نفر و فرزندان آن‌ها مربوط می‌شود با یکدیگر به نتیجه و تفاهم می‌رسند و با مراجعه به دادگاه خانواده و ارائه مدارک مورد نیاز برای طلاق توافقی اقدام می‌کنند.

مراحل طلاق توافقی
برای این کار زن و مرد با ارائه مدارک لازم که عبارتند از اصل عقدنامه یا رونوشت، اصل شناسنامه‌ها و کپی کارت ملی به دفتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و دادخواست مربوط به طلاق توافقی را ثبت می‌کنند. باید در دادخواست تمامی مواردی که از قبل توافق شده ذکر شود.
در ادامه هر یک از زوج‌ها باید فردی از خویشاوندان را به عنوان داور به دادگاه معرفی کند. شایان ذکر است این داوران باید با دو طرف صحبت کنند تا آن دو از تصمیم خود مبنی بر طلاق، منصرف شوند.

مطلب پیشنهادی : برای آشنایی بیشتر از نحوه معرفی داور به دادگاه مطلب ” داوری در طلاق چیست و چه مراحلی دارد؟ ” را مطالعه کنید.

مضرات طلاق توافقی
طلاق یکی از مهم‌ترین آسیب‌های اجتماعی به حساب می‌آید که صدمات جبران ناپذیری را نه فقط برای زن و مرد و فرزندان، بلکه بر جامعه وارد می‌کند. در ادامه معایب و مضرات طلاق توافقی ذکر شده است.
۱. به دلیل این که طلاق توافقی سریع‌تر از سایر طلاق‌های دیگر است و در احتمال تصمیم گیری در واقع در این شکل از جدایی زن و مرد هر کدام دلایلی برای طلاق دارند که می‌تواند آن‌ها را مجاب به جدایی کند.
۲. در طلاق توافقی شوهر هیچ اجبار و الزامی برای آمدن به محضر پس از صدور حکم طلاق ندارد، بنابراین بهتر است زوج ها، الزام رفتن به محضر را هم جزئی از تعهدات خود ذکر کنند تا بتوان از طریق دادگاه الزام شوهر را به آنچه تعهد داده درخواست کرد.

مزایای طلاق توافقی
• کوتاه بودن زمان صدور گواهی مربوط برای جواز اجرای طلاق
• عدم تشکیل پرونده‌های متعدد در دادگستری
• جلوگیری از رجوع مکرر زن و مرد به دادگستری
• دخالت زوج‌ها در طلاق و صدور گواهی‌ عدم سازش
• درگیری کمتر و کاهش تنش میان خانواده‌های زن و‌ مرد و فرزندان آن‌ها
• امکان حذف نام همسر سابق از شناسنامه
در نهایت اگر زن و مرد واقعا به این نتیجه برسند که ادامه زندگی با یکدیگر مقدور نیست، طلاق توافقی یکی از بهترین راه حل‌های مواجهه با این مشکل است.

یکی از نکاتی که در ابتدا باید توجه شود این است که خریدار و فروشنده باید قولنامه را در دفتر اسناد رسمی تنظیم و در غیر این صورت، لازم است سه نفر شاهد قولنامه را امضاء کنند.

خرید خودرو از معاملات رایج و البته بسیار مهمی است که اگر افراد دقت نکنند ممکن است دچار دردسر و مشکلات فراوانی شوند. در این نوشتار مهم‌ترین نکات حقوقی خرید خودرو دست دوم که لازم است رعایت شود، توضیح داده شده است. در ادامه با مجله حقوقی مجله دلتا همراه باشید.

معامله خودرو دست دوم
اولین و مهم‌ترین موردی که باید به دقت بررسی شود یا به عبارت دیگر از قوانین فروش خودرو به شمار می‌آید، بررسی کامل و دقیق سند خودرو است. سند خودرو باید در هنگام معامله به نام فروشنده باشد و خریدار باید تمام اسناد مالکیت خودرو را به دقت بررسی کنید.

قولنامه خرید ماشین دست دوم
در صورت توافق اولیه بین خریدار و فروشنده، برگه‌ای تنظیم می‌کنند که قولنامه گفته می‌شود. در خرید خودروی دست دوم باید تمام توافقات در قولنامه به طور دقیق و واضح ذکر شود. همچنین باید در قولنامه قید شود که عوارض و مالیات‌ها را فروشنده پرداخت خواهد کرد. خریدار و فروشنده باید قولنامه خرید را در دفتر اسناد رسمی تنظیم کنند. در غیر این صورت، لازم است سه نفر شاهد قولنامه را امضاء کنند. شایان ذکر است یکی دیگر از موارد مهم این است که در قولنامه درج شود که فروشنده خودرو را به نام خریدار خواهد کرد. پس از تکمیل قولنامه، خریدار که اینک مالک خودرو است باید تمام مدارک خودرو را اعم از کارت و بیمه نامه از فروشنده تحویل بگیرد.

پرداخت خلافی خودرو
یکی از مواردی که موجب ضرر و زیان بسیاری از افراد شده موضوع خلافی خودرو است. به این صورت که شخص بدون اطلاع از میزان خلافی خودرو اقدام به خرید می‌کند. در واقع باید کلیه جرائم و خلافی‌های خودرو توسط فروشنده، پرداخت و  برگ عدم خلافی در قولنامه آورده شود.

نکات حقوقی مهم در خرید خودرو دست دوم
۱. پلاک خودرو حتماً از نوع جدید باشد و از انواع پلاک قدیمی نباشد.
۲. یک سری ابزار از جمله جک و آچار چرخ و زاپاس در خودرو موجود است که آن‌ها هم جزئی از خودرو بوده و در زمان فروش خودرو، باید تحویل داده شوند.
۳. کلیه توافقات خریدار و فروشنده باید در قولنامه ذکر شود. این امر به این دلیل اهمیت دارد که اگر بعدها، مالک قبلی خودرو ادعاهایی نسبت به برخی موارد توافق شده انجام دهد، خریدار به قولنامه و توافقات صورت گرفته استناد کند. به طور مثال هرگاه طرفین ها در مورد ضبط صوت یا لوازم الحاقی جانبی مانند ابزارآلات با فروشنده توافق کرده و تمام توافقات را در قولنامه وارد کرده‌اند، فروشنده نمی‌تواند ادعایی مبنی بر دریافت لوازم مذبور داشته باشد.
۴. کارت سوخت دریافتی، مربوط به خودروی مورد معامله باشد و کارت دیگری تحویل گرفته نشود.

کلاهبرداری دلالان خودرو
یکی دیگر از نکات مهم در خرید خودرو توجه به کلاهبردارانی که ممکن از است از غفلت افراد سوءاستفاده کنند. باید در نظر داشت که شب ایده آل ترین و بهترین زمان برای معامله از نظر یک دلال خودرو است. زیرا بسیاری از عیب و ایرادهای خودرو به واسطه تاریکی و عدم دقت کافی، از نظر خریدار پنهان خواهد ماند. بنابراین توصیه می‌شود تا جایی که امکان دارد افراد از خرید خودرو در شب و زیر نور چراغ خودداری کنند.

نامزدی یا وعده ازدواج، پیمانی است که بین دو نفر، به منظور ازدواج در آینده برقرار می‌شود.

نامزدی یکی از بهترین دوران آشنایی بین زن و مرد است که البته گاهی به دلایلی منجر به جدایی زوج‌ ها از یکدیگر می‌شود. جدایی در هر صورت باعث خسارات مادی و معنوی بین طرفین می‌شود و چه بسا برخی از خسارات قابل جبران نیستند. حال این سؤال مطرح می‌شود که در صورت بر هم زدن نامزدی از طرف یکی از نامزدها دیگری می‌تواند مطالبه خسارت کند؟ در ارتباط با این موضوع در مجله دلتا بررسی شده است. در ادامه با مجله حقوقی دلتا همراه باشید.

حقوق نامزدی
نامزدی پیمانی است که بین دو نفر به منظور ازدواج در آینده برقرار می‌شود. بر اساس قانون مدنی، بین افراد به صرف وعده ازدواج، پیوند و روابط زناشویی ایجاد نمی‌شود، حتی اگر تمام یا قسمتی از مهریه که بین زن و مرد برای موقع ازدواج مقرّر گردیده، پرداخته شده باشد. بنابراین، هر یک از آن‌ها دختر یا پسر تا زمانی که عقد ازدواج جاری نشده، می‌توانند از ازدواج، خودداری کنند و طرف دیگر نمی‌تواند، او را مجبور به ازدواج کند و یا به دلیل امتناع از ازدواج، خسارتی مطالبه کند. لازم به ذکر است فاصله‌ای که میان عقد ازدواج تا مراسم عروسی برقرار می‌شود و فرصت کافی به دختر و پسر می‌دهد تا بعد از عقد رسمی و قبل از عروسی، از همدیگر شناخت بیشتری کسب کنند نامزدی گفته می‌شود. نامزدی به این معنا کاملا جایز و قانونی است. اما در مواردی که زن و مرد قصد ازدواج با یکدیگر دارند ولی هیچ‌گونه صیغه عقد دائم یا موقت بین آن‌ها منعقد نشود، این نامزدی باطل و مورد حمایت قانون قرار نمی‌گیرد.

بهم خوردن نامزدی در دوران عقد
از آن جا که ازدواج، قراردادی مهم است، در قانون به مرد و زن اجازه داده شده که تا آخرین لحظه قبل از وقوع عقد، از تصمیم خود بازگردند. بنابراین هیچ یک از نامزدها نمی‌تواند از طریق قانونی، نامزد دیگر را مجبور به ازدواج کند. اما اگر یکی از نامزدها در به هم زدن نامزدی، مقصر باشد، نامزد دیگر می‌تواند مطالبه خسارت کند. یکی از مواردی که در مطالبه خسارت مطرح می‌شود پس گرفتن هدایای رد و بدل شده در دوران نامزدی است. در واقع بر هم زدن نامزدی بدون علت موجه یک نوع سوء استفاده از حقی است که در قانون در نظر گرفته شده و شخصی که بدون علت و دلیل موجه اقدام به بر هم زدن وصلت نامزدی می‌کند مقصر است. از این رو، زیان‌های ناشی از بر هم زدن ناموجه نامزدی، بر طبق قانون قابل مطالبه است.

خسارت معنوی ناشی از برهم خوردن نامزدی
همواره این سؤال مطرح می‌شود که هرگاه در اثر به هم خوردن نامزدی بدون علت و دلیل موجه، به حیثیت و آبروی نامزد دیگر یا به عواطف و احساسات او لطمه وارد شود، شخص زیان دیده می‌تواند به این دلیل، مطالبه خسارت کند؟

بر اساس اصل ۱۷۱ قانون اساسی که جبران خسارت معنوی را به رسمیت شناخته، نامزد زیان دیده این حق را دارد که علاوه بر مطالبه خسارات مادی، جبران زیان‌های معنوی را نیز درخواست کند. شایان ذکر است پس از برهم خوردن نامزدی هر یک از نامزدها می‌تواند به طرف دیگر رجوع کند و هدیه‌ای را که داده است پس بگیرد. اگر خود هدایا موجود نباشد، باید قیمت آن هدایا به وی داده شود مگر آنکه آن هدایا بدون تقصیر طرف دیگر ازبین رفته باشد. هرگاه وصلت منظور در اثر فوت یکی از نامزدها به هم بخورد و هدیه داده شده در اثر تقصیر متوفی تلف شده باشد، رجوع به قیمت ممکن نیست.

بعد از طلاق، ممکن است مادری که حضانت فرزند به او تعلق نگرفته، خواهان حضانت فرزند و حاضر به بخشیدن مهریه در قبال حضانت فرزند ‌باشد.

در مواردی که ادامه زندگی مشترک میسر نیست و زن و شوهر تصمیم به طلاق می‌گیرند، بحث حضانت فرزند مطرح می‌شود. گاهی حضانت به مادر نمی‌رسد به همین دلیل حاضر به بخشیدن مهریه در قبال دریافت حضانت فرزند می‌شود. در مجله دلتا به بررسی جنبه‌های مختلف بخشیدن مهریه در قبال حضانت فرزند پرداخته می‌شود.

چه زمانی درباره حضانت فرزندان تصمیم گیری می شود؟
با انجام طلاق و جدایی زن و مرد، موضوع نگهداری و حضانت فرزند مطرح می‌شود و برای هر یک اهمیت پیدا می‌کند، زیرا قاضی به همراه صدور حکم طلاق حضانت را مشخص می‌کند و چون زوج‌ها از یکدیگر جدا هستند و باید از فرزند هم مراقبت شود، پس در نتیجه حضانت با یکی از آن‌ها خواهد بود و دیگری حق ملاقات دارد. بعد از طلاق، ممکن است مادری که حضانت فرزند به او تعلق نگرفته، خواهان حضانت فرزند و حاضر به بخشیدن مهریه در قبال حضانت فرزند ‌باشد.

موارد اخذ حضانت فرزند

موضوع حضانت و نگهداری فرزند که بعد از جدایی و طلاق مطرح می‌شود برای هر یک از زوج‌ها قابل چشم پوشی نخواهد بود و همواره هر کدام از آن‌ها برای گرفتن حضانت فرزند خود تلاش می‌کنند، تا بتوانند خود به تنهایی عهده‌دار نگهداری فرزند باشند.

طبق قانون حضانت فرزند تا هفت سالگی با مادر است و از آن به بعد با پدر خواهد بود، البته لازم به ذکر است که فرزند بعد از رسیدن به سن بلوغ می‌تواند تصمیم بگیرد که با کدام یک از والدین خود زندگی کند. اما از بعد هفت سالگی که حضانت فرزند به عهده پدر قرار می‌گیرد، ممکن است مادر تلاش کند که به هر وسیله و روشی حضانت فرزند را بگیرد. مواردی که مادر می‌تواند حضانت فرزند را بگیرد عبارتند از :

۱. اثبات عدم صلاحیت پدر در نگهداری فرزند

۲.بخشیدن مهریه در قبال حضانت فرزند

اثبات عدم صلاحیت پدر در نگهداری فرزند
باید در نظر داشت که یکی از روش‌هایی که با توسل به آن‌ها مادر می‌تواند حضانت فرزند را عهده‌دار شود، شرایطی است که مادر بتواند عدم صلاحیت پدر کودک را با توجه به مواردی که در قانون مطرح شده، اثبات کند. در این صورت وی می‌تواند حضانت فرزند را بدون بخشیدن مهریه داشته باشد. از جمله این موارد زمانی است که انحطاط و فساد اخلاقی پدر، در تربیت فرزند تاثیر منفی داشته و موجب سختی و ناراحتی برای فرزند باشد.

شرایط سلب حضانت فرزند از پدر
اعتیاد زیان آور به الکل، مواد مخدر و قمار
اشتهار به فساد اخلاق و فحشا
ابتلا به بیماری‌های روانی با تشخیص پزشکی قانونی
سو استفاده از طفل یا اجبار او به ورود در مشاغل ضداخلاقی مانند فساد و فحشا، تکدی‌گری و قاچاق
تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف
بنابراین مادر می‌تواند با وقوع و اثبات هر یک از موارد مزبور، بدون اینکه در ازای حضانت فرزند، مهریه خود را ببخشد، حضانت را دریافت کند.

بخشیدن مهریه در قبال حضانت فرزند
در بعضی از اوقات، مادر نمی‌تواند در هیچ صورتی موفق به دریافت حضانت فرزند خود شود. در این شرایط ممکن است که با مرد توافق کند که در ازای بخشیدن مهریه خود، حضانت از پدر به او منتقل شود.

با توجه به توافق دو طرف این امر امکان پذیر است و زن و مرد می‌توانند بخشیدن مهریه در قبال حضانت فرزند را از طریق دادگاه و یا دفاتر رسمی، ثبت و لازم الاجرا کنند.

امکان رجوع به مهریه بعد از بخشیدن مهریه در قبال حضانت فرزند
با بخشیدن مهریه در قبال حضانت فرزند، ممکن است که مادر نتواند یا نخواهد حضانت فرزند با او ادامه یابد و به دلیل عدم توانایی در نگهداری فرزند خود، اقدام به معافیت خود در قبال حضانت فرزند داشته باشد و برای این کار به دادگاه درخواست دهد. البته در صورتی که مادر به هر دلیل از داشتن حضانت فرزند خود پشیمان شود و یا بخواهد به مهریه خود که در ازای حضانت فرزند بخشیده است رجوع کند، از نظر قانونی برای او امکان دریافت مهریه پس از بخشش در قبال حضانت فرزند وجود ندارد. زیرا بخشش مهریه در قبال دریافت حضانت فرزند از پدر و بر طبق خواست و اراده زن بوده و فقط در صورتی قابل رجوع خواهد بود که با رضایت شوهر باشد.

 مطالب بیشتر در مجله حقوقی دلتا....

در دوره‌ های رکود بازار املاک، استفاده از معاوضه املاک، شیوه مناسبی است. معاوضه در لغت به معنی مبادله کردن است، اما در اصطلاح حقوقی معاوضه به عقدی گفته می‌شود که طی آن یکی از طرف های عقد، در ازای مالی، مال دیگری از طرف مقابل می‌گیرد.

معاوضه از روش‌های سنتی و قدیمی معامله است که امروزه نیز متداول است. با اینکه روش‌های خرید و فروش با پیشرفت­‌هایی همراه بوده، اما هنوز هم گاهی به صورت قدیمی یعنی کالا به کالا دادوستد انجام می‌شود. این دسته از معاملات شکل امروزی‌تر به خود گرفته و زیر نظر قانون انجام می‌شوند. در مجله دلتا به بررسی معاوضه و قوانین مربوط به آن پرداخته شده است.

شرایط اساسی صحت معامله
هر نوع معامله‌­ای بر اساس قانون مدنی، در صورتی درست است که شرایط زیر در آن رعایت شده باشد:
۱.طرفین برای انجام معامله قصد و رضایت کامل داشته باشند. مثلا در صورتی که یکی از طرف‌های عقد، مست باشد معامله باطل است.
۲.هر دو از اهلیت برخوردار باشند. به این معنا که ۳‌ مورد بلوغ، عقل و رشد وجود داشته باشد. به عبارت دیگر شخص نابالغ، دیوانه یا دارای سن کمتر از ۱۸ سال صلاحیت امضا عقد هیچ معامله‌ای را ندارد.
۳.موضوع مورد معامله معین باشد. یعنی افراد بدانند چه چیزی را معامله می‌کنند و از مقدار و جنس موضوع مورد معامله آگاه باشند.
۴.هدف اشخاص از معامله مشروع باشد.
در نهایت باید بیان داشت که این شرایط، از شروط معاوضه ملک، محسوب می­‌شوند.

معاوضه ملک چیست؟
در دوره‌های رکود بازار املاک، استفاده از معاوضه املاک، شیوه مناسبی است. معاوضه در لغت به معنی مبادله کردن است، اما در اصطلاح حقوقی معاوضه به عقدی گفته می‌شود که طی آن یکی از طرف های عقد، در ازای مالی، مال دیگری از طرف مقابل می‌گیرد. به عنوان مثال اگر کسی زمین خود را با خانه مبادله کند این کار معاوضه ملک نامیده می‌شود و آن را خرید و فروش نمی‌دانند.

ویژگی های عقد معاوضه
سه مورد در عقد معاوضه وجود دارند که در ادامه هر یک توضیح داده شده است.

۱.معاوضه عقد لازم است؛ به این معنا که برای فسخ معاوضه، اراده و خواست هر دو طرف معامله نیاز است.

۲.معاوضه عقد معوض است؛ یعنی دو موضوع متقابل در عوض یکدیگر مبادله می‌شوند.

۳.معاوضه عقد تملیکی است؛ به این معناست که طرف‌های عقد، هر یک مالی را از دست داده و مالک مال دیگری می‌شوند.

چه اطلاعاتی در قرارداد معاوضه ملک ذکر می‌شود؟
•در قرارداد معاوضه ملک، تاریخ روز عقد قرارداد و مشخصات کامل طرف‌های عقد درج می‌شود.
•در قسمتی تحت عنوان عوضین، مشخصات کامل ملک‌ها از جمله آدرس، متراژ و … مشخص می‌شود.
•توافقات و تعهداتی که طرف‌های قرارداد به هم داده‌اند از جمله زمان تحویل ملک یا تقبل برخی هزینه‌ها و … در قرارداد ذکر می‌شود.
•شیوه‌ها و مراجع مورد نظر برای حل اختلافات احتمالی ناشی از موارد مفاد قرارداد، در قرارداد معاوضه ملک ذکر می‌شود.
•نشانی دقیق طرف‌های معامله از موارد ضروری است و مالکین مکلف‌اند در صورت تغییر آدرس آن را حتما گزارش دهند.
•تعداد نسخ قرارداد نیز در قرارداد ذکر شده و توسط طرف‌های معاوضه به امضا می‌رسد.

نکات حقوقی مهم در معاوضه
۱. اگر ملک دارای وام به طور مثال وام مسکن باشد، ممکن است بانک مالک را برای فروش ملک قبل از به پایان رسیدن دوره وام جریمه کند. البته شرایط در استان‌ها و بانک‌های مختلف متفاوت است. بنابراین بهترین راه این است که مالک ابتدا با مسئولین مالیاتی و مشاور مسکن و امور مالی مشورت کند.
۲. هنگام معاوضه از صحت و درستی هویت شخصی طرف قرارداد اطمینان حاصل شود. به طور مثال مدارک شناسایی وی مشاهده شود.
۳. پروانه پایان ساخت و گواهی شهرداری ملک مورد نظر حتما بررسی شود؛ البته در صورت سند‌ دار بودن ملک، جای نگرانی در این مورد وجود ندارد.
۴. از معامله املاک فاقد سند خود‌داری و عقد قرارداد در بنگاه‌های معاملاتی معتبر انجام شود.

” مطالب پیشنهادی : برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد معامله املاک توصیه می‌شود مطلب چه املاکی قابل فروش است؟ را مطالعه کنید. “

مطالب بیشتر در مجله حقوقی دلتا...

سامانه صیاد (سامانه صدور یکپارچه الکترونیکی چک) به منظور متمرکز کردن فرآیند صدور دسته چک‎های بانکی از سوی بانک مرکزی به مرحله اجرا درآمده است.

چک از ابزارهای رایج و متداول در معاملات است که امروزه افراد به جای پول نقد از آن استفاده می‌کنند. اما گاهی افراد برای با مشکل وصول نشدن چک روبه رو می‎شدند و حتی در برخی موارد موفق به دریافت وجه چک از صادر کننده نمی‎شدند و در نتیجه حق و حقوق آن ها از بین می‌رفت. با تصویب قانون صدور چک در سال ۸۲ و تعیین ضمانت کیفری بر چک ‎های بلامحل، در واقع کمی از میزان صدور چک‎ های بلامحل کاسته شد. اما این مشکل در بسیاری از موارد همچنان وجود داشت. در نهایت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در سال ۹۷ با ایجاد سامانه ای آنلاین برای استعلام و صدور دسته چک، اقدام به ساماندهی چک کرده است. بر همین اساس سامانه صیاد (سامانه صدور یکپارچه الکترونیکی چک) به منظور متمرکز کردن فرآیند صدور دسته چک ‎های بانکی از سوی بانک مرکزی به مرحله اجرا درآمده است. در مجله دلتا چک های صیاد و مزایای آن ها نسبت به چک های قدیمی بررسی شده است.

مزایای چک صیاد
در این سامانه امکان استعلام از سوابق صادر کننده چک برای دریافت‌ کننده وجود دارد که مهم ترین مزیت برای کاهش آمار چک‌ های برگشتی خواهد بود. با اجرایی شدن صدور دسته‌ چک‌ های جدید که علاوه بر متحدالشکل بودن، در نحوه صدور نیز از روش یکسانی پیروی می‌کنند، ارتباط متقاضی دسته‌ چک با شعبه به ارتباط متقاضی با سامانه صیاد تغییر می‌کند. بنابراین با کنار رفتن شعبه و عوامل انسانی، فرآیند اعتبارسنجی، صدور و رصد استفاده از چک کاملاً مکانیزه می‌شود و امکان اینکه صدور دسته‌ چک بر اساس روابط شعب و مشتریان شکل بگیرد، دیگر وجود نخواهد داشت. با راه‌ اندازی این سیستم یک‌ پارچه صدور چک، اطلاعات چک به‌ صورت آنلاین در دسترس متقاضیان است که امکان شناسایی و اعتبار سنجی را فراهم می‌کند. مزایای چک صیاد در زیر اشاره شده است.

خدمت غیر حضوری دریافت چک
رفع مشکل چک‌ های جعلی و کاهش مخاطرات جعل برگه چک
استعلام اعتبار صاحبان حساب و صاحبان امضاء
عدم ارائه دسته‌ چک به افراد دارای سوء عملکرد
افزایش اعتبار دسته‌ چک با بررسی کامل و دقیق سوابق درخواست‌کننده
حذف قدرت شعب در صدور دسته‌چک
تفاوت چک صیاد با چک های قدیمی:
بر خلاف دسته چک ‎‎های معمولی که بانک صادر کننده چک، طرح و شکل و شمایل مخصوص به همان بانک را روی چک ‎ها اعمال می‎کرد، دسته چک صیاد به صورت یکپارچه و با رنگ گلبهی و ابعاد یکسان منتشر شده است.

علاوه بر ویژگی‎ های ظاهری که برای یکسان‎ سازی کلیه چک‎ ها انجا گرفته، سه ویژگی امنیتی در این چک وجود دارد.
۱. سری و سریال­ های چک به صورت برجسته چاپ شده و با لمس انگشت قابل تشخیص است.
۲. ویژگی ‎های امنیتی تصویری به شکل واتر مارک و طرح مخفی که با قرار گرفتن چک در معرض نور مشخص می‎شود.
۳. ویژگی در این چک‎ ها قرار داده شده که اصالت چک را با ابزار‎های خاص می‎توان مورد بررسی قرار داد، که این ابزارها توسط بانکداران و اشخاصی که استفاده مستمر از چک دارند قابل تهیه است.

شرایط دریافت دسته چک صیادی جدید
فرد متقاضی دریافت دسته‌چک جدید با مراجعه به شعبه، ثبت اولیه درخواست صدور دسته‌چک را انجام می‌دهد و در صورت تأیید از سوی رئیس شعبه، درخواست او به‌منظور استعلام، به سامانه صیاد بانک مرکزی ارسال می‌شود. چنانچه فرد متقاضی دسته‌چک جدید “صیاد” ازنظر بانک مرکزی، واجد شرایط دریافت دسته‌چک باشد، درخواست او از سامانه صیاد به گروه صدور دسته‌چک به‌منظور شخصی‌سازی و چاپ چک ارسال و دسته‌چک جدید صادر خواهد شد.

شرایط تعویض دسته چک صیاد
آنچه بانک مرکزی اعلام کرده سامانه صیاد به صورت ۲۴ ساعته از طریق سامانه پیامکی ۷۰۱۷۰۱ به درخواست‌های استعلامی پاسخ خواهد داد. برای متقاضیان دسته چک صادر می‌شود یکی دیگر از ویژگی‌های صیاد امکان درخواست دسته چک از طریق اینترنت است. لازم به ذکر است صیاد هیچ گونه تغییری در قوانین و مقررات مربوط به چک ایجاد نمی‌کند و در بعد فرآیندی و فنی از طریق اصلاح رویه‌ها را اصلاح می‌کند. ساد ۲۴، سامانه فعال در حوزه اعلام سرقت و استعلام چک‌های بانکی در کشور است که باهدف پیشگیری از جعل و کلاه‌برداری چک‌های سرقتی/مفقودی راه‌اندازی شده است. با ثبت چک‌های سرقتی/مفقودی در این سامانه از نقل‌وانتقال آن‌ها در بازار جلوگیری کنید و یک‌قدم جلوتر از کلاه‌برداران باشید.

” مطالب پیشنهادی : برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص دسته چک توصیه می‌شود مطلب چند توصیه مهم برای دارندگان دسته چک را مطالعه کنید. “

مطالب بیشتر در مجله حقوقی دلتا....

معامله فضولی به معامله‌ ای گفته می‌شود که در آن، شخصی بدون اینکه مالک مالی باشد یا از طرف صاحب آن مال، اجازه داشته باشد، نسبت به آن مال اقدام حقوقی از جمله فروش، رهن و …. انجام دهد.

گاهی افراد بدون کسب اجازه از دیگری اقدام به معامله می‌کنند، و همین امر باعث به وجود آمدن دردسر و مشکلات برای طرف های قرارداد می‌شود. در مجله دلتا به بررسی ابعاد حقوقی معامله فضولی و ابطال این معامله پرداخته شده است.

معامله فضولی چیست؟
معامله فضولی به معامله‌ ای گفته می‌شود که در آن، شخصی بدون اینکه مالک مالی باشد یا از طرف صاحب آن مال، وکالت یا نمایندگی داشته باشد، نسبت به آن مال اقدام حقوقی از جمله فروش، رهن و …. انجام دهد.

در معامله فضولی ۳ شخص دخالت دارند:
• مالک: کسی که مالک اصلی و واقعی مال است و در واقع رضایت این شخص برای انجام معامله ضرورت دارد.
• فضول: کسی است که بدون نمایندگی و رضایت مالک اقدام به انجام معامله می‌کند.
• اصیل: به شخصی گفته می‌شود که با فضول معامله کرده است.
به طور مثال محمد مالک یک خانه است. علی، بدون آنکه وکیل محمد باشد، اقدام به فروش ملک او به جواد می‌کند. در این مثال، محمد مالک، علی فضول و جواد اصیل است. احتمال دارد که شخص فضول، با سوءنیت و به طور عمدی یا حتی بدون سوءنیت مال دیگری را مورد معامله قرار دهد. حتی گاهی شخص به گمان اینکه از طرف صاحب مال، وکالت یا نمایندگی دارد، اقدام به انعقاد معامله می‌کند که در هر حال نیازمند رضایت مالک است و علاوه‌ بر تبعات حقوقی در صورت وجود سوء‌نیت، آثار کیفری هم دارد. بنابراین فرقی نمی‌کند که فضول از روی خیر‌خواهی مبادرت به معامله کرده باشد یا با نیت بد دست به چنین کاری زده باشد. در هر حال معامله فضولی است. اما اگر شخص فضول سوءنیت داشته باشد، می‌توان علیه او شکایت کیفری کرد.

ابطال معامله فضولی
اگر در معامله فضولی مالک قرارداد را تأیید کند، قرارداد معتبر و اگر آن را رد کند، قرارداد باطل است. در دو حالت معامله فضولی باطل می‌شود.
۱. در صورتی که مالک از معامله اطلاع نداشته باشد و پس از آگاهی معامله را قبول نکند و اقدام به رد آن کند، معامله باطل محسوب می‌شود.
۲. در مواردی که شخصی وکالت برای فروش ملک داشته باشد، اما به هر دلیلی وکالت نامه باطل شده است ولی با این حال وکیل اقدام به فروش ملک کرده است. در این فرض نیز وکیل به صورت فضولی، اقدام به انعقاد قرارداد کرده است.

نحوه تنظیم دادخواست ابطال معامله فضولی
پس از اطلاع مالک از انعقاد چنین قراردادی در مورد ملک خود می‌تواند ابتدا از طریق اظهارنامه رسمی، عدم رضایت خود را نسبت به قرارداد فروش ملک به طرف های قرارداد، اعلام و سپس دادخواست تأیید بطلان معامله به دلیل فضولی بودن را مطرح کند. لازم به ذکر است مالک الزامی ندارد که فوراً معامله را قبول یا رد کند. البته در این صورت اگر خریدار از تأخیر اعلام نظر مالک متضرر شود، می‌تواند معامله را فسخ کند و حق ندارد الزام مالک به تنفیذ یا بطلان را بخواهد. دعوای بطلان معامله ملکی در دادگاه محل وقوع ملک قابل رسیدگی است.
رد ضمنی معامله فضولی
ممکن است مالک معامله فضولی را رد کند در این صورت عقد برای همیشه از بین می‌رود و هیچ گونه آثار حقوقی نخواهد داشت. در واقع هر لفظ یا فعلی که نشان دهنده عدم رضایت مالک باشد، موجب رد معامله فضولی می‌شود. در صورتی که فضول مال مورد معامله را به اصیل تسلیم کرده و مال نزد او موجود باشد مالک خواهد توانست با رد معامله به او مراجعه کرده و عین مال خود را مسترد کند. هر گاه مال مورد معامله نزد اصیل تلف شده باشد مالک بدل مال و تمام منافع مال را از اصیل می‌گیرد خواه اصیل از آن منافع استفاده کرده یا استفاده نکرده باشد.
 
مطالب بیشتر در مجله حقوقی دلتا...